"Βράσταμα από το χτες στο σήμερα"
Κείμενο αφήγηση και παρουσίαση : Μαρία Στοϊκούδη
Η σημερινή εκδήλωση ελπίζουμε να αποτελέσει μια συνάντηση μεταξύ του χτες και του σήμερα ,πάντα με το ίδιο φόντο ....τα Βράσταμα. Πρόθεση μας είναι να σας ταξιδέψουμε στις γειτονίες του χωριού μας, στολίζοντας τες με τραγούδια γνώριμα από το χθες που αποτελούν κομμάτια της παράδοσής μας, με άλλες πιο σύγχρονες καλλιτεχνικές προσπάθειες που ανθίζουν κι αυτές στο παρόν και τέλος με τραγούδια από παιδικές φωνές γεμάτα χαρά και αισιοδοξία για το μέλλον του τόπου μας.
Το χωριό μας...Τόπος ξεχωριστός!
Όχι γιατί είναι πιο πλούσιο ή όμορφο απ όλα τ άλλα, άλλα γιατί είναι δικό μας.Είναι ο τόπος μας,το σπίτι μας, η γη μας ,που -όσο κι αν ακούγεται γραφικό- εδώ μεγάλωσαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Ο τόπος αυτός ποτίστηκε με τις χαρές ,τους έρωτες,τις αγωνίες και τα όνειρα όλων.Ένας τόπος που, ενώ για κάποιους άλλους είναι ένα απλό σημείο στο χάρτη, για μας είναι πολύ περισσότερα...
Δεν είναι ο εγωισμός που μας κάνει να βλέπουμε το χωρίο μας ξεχωριστό, μα το συναίσθημα της οικειότητας, που κάνει το νερό του πιο γλυκό,την εκκλησιά μας πιο κατανυκτική,το αεράκι του πιο ευχάριστο κι έτσι όλα αυτά τα στοιχεία το κάνουν σημαντικό και πλούσιο στα δικά μας μάτια.Αυτά τα μάτια που καθώς κοιτούν γύρω τους βλέπουν πρόσωπα και μέρη αγαπημένα, που μοιάζει σαν να ζήσανε κι αυτά μαζί τους, σαν άλλοι συνοδοιπόροι, κάθε χαρά και λύπη.
Τα Βραστά δεν ήταν ποτέ φτωχό χωρίο κι ούτε θα ναι, γιατί πέρα από το πράσινο και το φυσικό κάλλος που του χει χαρίσει ο Θεός απλόχερα, του δωσε κι ανθρώπους που δεν ξεχνούν την αφετηρία τους και νιώθουν τυχεροί που γεννήθηκαν εδώ.Κι ίσως τα χώματα να μας κάνανε γνωστούς κρεμμυδάδες κι οι ελιές να φέραν έσοδα στο χωρίο ,μα... τα έθιμα και οι παραδόσεις είναι πιο σπουδαία.Κι αυτό, γιατί μας μάθαν να καθόμαστε στο ίδιο το τραπέζι και να μοιραζόμαστε,κράτησαν το θρησκευτικό στοιχείο ζωντανό, καλλιέργησαν την έγνοια για το διπλανό και το σεβασμό κι ένωσαν την οικογένεια μ ένα δεσμό... πιο ισχυρό.
Σ αυτό το χωριό θα περιπλανηθούμε σήμερα, γειτονιά-γειτονιά μέσα από γνώριμους ήχους και εικόνες του παρελθόντος, στην προσπάθεια μας να τονώσουμε τη μνήμη μας και να βρούμε όλους εκείνους τους λόγους που μας κάνουν να αγαπούμε αυτόν τον τόπο.
Πρώτη στάση στην περιπλάνηση μας,η πλατεία, η καρδιά του χωριού με το καφενεδάκι του κυρ Μανωλάκη που κάποτε ήταν γεμάτο ζωή και καλαμπούρια.Εκεί στέκουν πρόσωπα χαραγμένα απ το χρόνο που πίνουν τον πρωινό τους καφέ άλλοτε χαρούμενα κι άλλοτε σκυθρωπά.Εκεί μαθαίνονται τα νέα του χωρίου μα κι οι συμβουλές για κάθε λογίς μαστόρεμα.Εκεί κάποιος κερνάει για τον ερχομό εγγονού του και τον γεμίζουν ευχές ενώ σ άλλο τραπέζι συζητούν για τα χωράφια τους και διαφωνούν για τα ¨πολιτικά¨.Άλλοι παίζουν χαρτιά,άλλοι τάβλι κι ο Μανωλάκης πάντα γελαστός και ορεξάτος κερνάει δυο τουρίστες κούμαρο για το καλωσόρισμα στο χωριό.
Τραγούδια: χωριο μου όμορφο χωριό-πήγα στη βρύση
Ανηφορίζοντας, σε μια άλλη γειτονιά συναντάς κι εκείνους,τους λίγο νεότερους που δεν είχαν χρόνο για ξεκούραση.Κοντά στην Αγιά Παρασκευή στ αλώνι, μια αντρική μορφή αγωνίζεται κάτω απ τον καυτό ήλιο.Δεν είναι μόνο η κούραση που χει να παλέψει μα κι όλα τα βάσανα που κουβαλάει κι αγωνίες για να θρέψει τα παιδιά του,που μετά το σχόλασμα θα τρέξουν κι αυτά να βοηθήσουν,όπως μπορούν.Κι αν τελειώσει από δω, ύστερα τον περιμένει δουλειά στα χωράφια κι αργότερα στα καμίνια.Δουλεύει αδιάκοπα και στο μυαλό του τριγυρνά η μάνα του.Εκείνη η γλυκιά μορφή που πάντα του λεγε πως για να προκόψει πρέπει να μοχθήσει χωρίς να βαρυγγωμάει. Κι αυτό κάνει από τότε..ο
Σε μια άλλη πλευρά του χωριού συναντάς τους μαθητές του σχολείου μας με τις ποδιές τους,τα στιχάκια στα θρανία,τα πρώτα σκιρτήματα και τα όνειρα τους, που δεν χωρούν σε μια μαθητική σάκα. Πρόσωπα γεμάτα ελπίδες που μπορεί να δυσκολεύονται στην ορθογραφία και το βλέμμα τους να ταξιδεύει έξω απ τ ανοιχτό παράθυρο όσο οι δάσκαλοι κοπιάζουν να διδάξουν γραμματική,αλλά έχουν μια σπίθα κι όρεξη για ζωή.Παιδιά που ονειρεύονται να μεγαλώσουν και να χτίσουν τις δικές τους ζωές.Ακόμα κι αν δεν ξέρουν πως, τούτα τα χρόνια θα τα αναπολούν, είτε καταφέρουν τελικά να αποκτήσουν εκείνη την καλή δουλεία που ονειρεύτηκαν ,είτε όχι.Παιδιά που τα στείλαν οι γονείς να μάθουν τα γράμματα που εκείνοι δεν πρόλαβαν,όσο κι αν λαχταρούσαν κι όμως... αυτό δεν τους εμπόδισε να γίνουν άνθρωποι ηθικοί έστω και με τα λίγα.Παιδιά που έχουν πολλά να δουν ακόμη και να μάθουν μα τη δροσιά τους δεν την συναγωνίζεται κανείς.
Φτάνοντας πιο ψηλά στο δρόμο για την Παναγιά θα ακούσεις στην Κουκουναριά φωνές και γέλια.Έχει φτάσει απόγευμα κι οι νέοι βρίσκουν πάλι αφορμή για γλέντι.Σε λίγες μέρες κλείνουν τα σχολεία κι ετοιμάζονται από τώρα για τους Αφανούς.Μάζεψαν λάστιχα και κλαδιά κι είναι σίγουροι πως η φωτιά ,που θ ανάψουν φέτος μ όλα τούτα, θα ξεπερνάει τις άλλες γειτονιές.Μαζεύτηκαν από νωρίς να οργανωθούν για το που θ ανάψουν τη φωτιά,πότε θα κόψουν τον αη γιάννη,ποιοι θα φτιάξουν τα στεφάνια,πόσα κλαδιά θα χρειαστούν.... και κάποιοι πιο προχωρημένοι εξασκούνται στο άλμα απο τώρα!Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός κείνο το βράδυ για του Αη Γιάννη και αυτή η γιορτή ξεχωρίζει απ τ άλλα πανηγύρια και συζητιέται για καιρό.Όλοι περιμένουν να τους διώξει ο Άγιος τους πόνους γι αυτό πηδούν πάνω απ τις φωτιές φορώντας τα στεφάνια που χουν φτιάξει τα παιδιά απ το φυτό και το ρίχνουν στο χορό.Φέτος θα τους ξεπεράσουν όλους τ αποφάσισαν...
Τραγούδια:Τα μάτια σου Γιάννη μ
Μια γειτονιά πιο πέρα,στο Βουλγαρομαχαλά, ετοιμάζονται κι οι μεγαλύτεροι ,παρασυρμένοι απ τους μικρούς,συζητώντας για το φαγητό και το ποτό που θα κεράσουν το βράδυ της γιορτής. Όλοι μαζί μιλούν για το μεγάλο τραπέζι που θα στηθεί όπως κάθε χρόνο κι ο καθένας θα προσφέρει ότι μπορεί για να το μοιραστεί με τους συγχωριανούς του. Το φαγητό το χουν αναλάβει οι γυναίκες και για το ποτό κανονίζουν οι άντρες.Τι κι αν το ρακοκάζανο ειναι κλειστό τέτοια εποχή όλη η γειτονιά που το Φλεβάρη πέρασε από κει να βγάλει το κούμαρο της χρονιάς θα βάλει απ ένα μπουκάλι για να το πιουν παρέα τ αη Γιαννιού. Όπως το πίνουν πάντα παρέα σε κάθε χαρά.Γιατί η ιστορία με το κούμαρο είναι προδιαγεγραμμένη ξεκινά στο βουνό εκεί που μαζεύουν τον αγνό καρπό του κούμαρου,συνεχίζεται στο ρακοκάζανο που μετατρέπεται σε ποτό αλλιώτικο από τ άλλα κι ολοκληρώνεται στα ποτήρια παρέα με τραγούδια και χορούς.
Τραγούδια: Στου Ηφαίστου το καζάνι
Στην Πέρα γειτονιά μια μάνα δεν θα γιορτάσει φέτος,κι ίσως του χρόνου και του παρα χρόνου...δε θα γιορτάσει μέχρι να γυρίσει πίσω το παιδί της που φυγε στη Γερμανία για μια καλύτερη τύχη.Το παιδί της που αν ήταν εδώ θα ετοιμάζονταν μαζί με τ άλλα παιδιά της γειτονιάς να ανάψουν τους αφανούς και γλεντήσουν γύρω απ τη φωτιά.Που από μια σταλιά έμαθε να μη χάνει κανένα πανηγύρι του χωριού απ τον Αη Γιώργη μέχρι την Παναγούδα στο Κελλί. Μα τώρα έχει φύγει...Ταξίδεψε και μαζί του έφυγε και το χαμόγελο της μάνας του που κάθε μέρα αγωνιά να μάθει νέα του.Κι εκείνη φέτος δεν καρτερεί να διώξει ο Αη Γιάννης τον πόνο αλλά εύχεται να ναι καλά το παιδί της και να ρθει γρήγορα κοντά,να ενωθεί με τη φαμίλια.Όλοι μαζί ενωμένοι...
Τραγούδια Μικρή βαλίτσα
Έχει σχεδόν νυχτώσει και κάτω απ την εκκλησία μας, στο Σταυρό ένας νέος περιμένει το πανηγύρι με μεγαλύτερη αγωνία απ τους άλλους.Δεν νοιάζεται μόνο για τις φωτιές και τα γλέντια γιατί ο δικός του πόνος δε γιατρεύεται όσες φορές κι αν περάσει τη φωτιά.Η φωτιά είναι στα μάτια του γιατί εδώ και καιρό βασανίζεται απ τον έρωτα για μια κοπέλα χωρίς εκείνη να το ξέρει.Εύχεται να τη δει στους αφανούς και σιγοτραγουδά στο δασάκι του Αη Θανάση όσα δεν τολμά να της πει.Πως φτιάχνει ο έρωτας εικόνες πιο όμορφες απ όσες μπορούν να δουν τα μάτια! Πως σε μεθά πιο πολύ κι απ το ποτό!Εικόνες που δεν ξεθωριάζουν όσα χρόνια κι αν περάσουν γιατί ο έρωτας ο αγνός ποτίζει την καρδιά.
- Σου μιλώ και κοκκινίζεις
Και κάπως έτσι η νύχτα πέφτει στο χωριό κι η μια μέρα διαδέχεται την άλλη κι ο κάθε δρόμος κι η κάθε γειτονιά γεμίζει με καινούργιες χαρές και βάσανα και με καινούργια τραγούδια.Κι ίσως εκείνο το καλοκαίρι να χει περάσει από καιρό...κείνο και τόσα άλλα.Μα τούτος ο χειμώνας μας βρίσκει πάλι εδώ μπλεγμένους και πάλι με έθιμα, χριστουγεννιάτικα αυτή τη φορά -με κάλαντα και Βασιλόπιτες αλλά και πολλά τραγούδια, με μελωδίες χριστουγεννιάτικες τραγουδισμένες από παιδικές φωνές που γεμίζουν τα σοκάκια του χωριού χαρά κι αισιοδοξία.
Τραγούδι: Παιδική χορωδία
Κι αν το σκεφτεί κανείς βαθύτερα ίσως μόνο τα πρόσωπα να αλλάζουν μα.... όσο δεν ξεχνούν από που ξεκίνησαν να μη φοβάσαι.Κι αν οι άνθρωποι δεν ξεχάσουν να μοιράζονται,να μοχθούν,να ερωτεύονται,να αγωνιούν και να δοξάζουν το Θεό... θα χει ζωή και πλούτο ο τόπος μας και θα ναι ευλογημένος.
Τραγούδι Παράτησε τα ξένα
